Αγγελίνα Χατζάκη
Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές οργάνωσης, ώστε το παιδί να είναι περισσότερο αυτόνομο κατά την διάρκεια του διαβάσματος
Οργάνωση μελέτης στο σπίτι
Κάποια παιδιά μπορούν να οργανωθούν μόνα τους, ενώ κάποια άλλα χρειάζονται βοήθεια με την αυτο-οργάνωση. Πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν τους τρόπους, με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους, ώστε να είναι περισσότερο αυτόνομο κατά την διάρκεια του διαβάσματος. Ακολουθούν διάφορες στρατηγικές οργάνωσης, που μπορούν οι θεραπευτές να προτείνουν.
Οργάνωση χώρου
Μια πολύ σημαντική παράμετρος είναι ο χώρος μελέτης του παιδιού. Ιδανικά θα πρέπει να είναι ένα δικό του δωμάτιο, π.χ. το υπνοδωμάτιο και όχι κάποιος κοινόχρηστος χώρος, όπως η κουζίνα ή το σαλόνι.
Απομακρύνετε τα περιττά αντικείμενα από το δωμάτιο, που δεν αφήνουν το παιδί να συγκεντρωθεί στο διάβασμα ή σε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα πρέπει να κάνει. Οργανώστε το δωμάτιο του παιδιού με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να βρει εύκολα τα αντικείμενα, αλλά να μην αποσπούν την προσοχή του. Για παράδειγμα, συγκεντρώστε τα παιχνίδια σε μεγάλα αποθηκευτικά κουτιά σε σημείο που είναι προσβάσιμα αλλά όχι άμεσα ορατά από το παιδί.
Το γραφείο και η καρέκλα είναι πολύ σημαντικά. Καλό είναι να μην βρίσκεται πολύ κοντά στο παράθυρο και το παιδί να έχει πλάτη προς το δωμάτιο. Οργανώστε το γραφείο με τέτοιο τρόπο, ώστε να βρίσκομαι μόνο τα απαραίτητα για το μάθημα αντικείμενα. Το κάθισμα θα πρέπει να είναι σταθερό, χωρίς ροδάκια δηλαδή.
Επιπλέον, θα πρέπει να απομακρύνετε από το δωμάτιο ερεθίσματα, που διαταράσσουν την μελέτη του παιδιού. Η απομάκρυνση έντονου φωτισμού με χρώματα και θορύβου (π.χ. τηλεόραση) βοηθάει στη συγκέντρωση. Όταν υπάρχει απόλυτη ησυχία είναι πολύ πιο εύκολο να διασπαστούμε, γι'αυτό δοκιμάστε να βάλετε χαλαρή μουσική χωρίς λόγια (music for reading, κλασσική μουσική κ.α) σε χαμηλή ένταση για να υπάρχει στο background.
Διάβασμα Αφού οργανώσαμε το περιβάλλον, πάμε τώρα στο διάβασμα αυτό καθε αυτό. Ακολουθούν βήματα, που μπορεί να ακολουθήσει το παιδί, όταν θέλει να διαβάσει για την αυριανή μέρα. Αυτά τα βήματα θα γίνουν ρουτίνα με λίγη επανάληψη και σταθερότητα.
1ο βήμα: έλεγχος του προγράμματος μαθημάτων και συγκέντρωση των βιβλίων και τετραδίων που χρειάζονται για την επόμενη μέρα.
2ο βήμα: σχηματισμός μιας στίβας με τα βιβλία και τετράδια στην αριστερή μεριά του γραφείου. Κάτω μπαίνουν τα πιο εύκολα μαθήματα, πάνω τα πιο δύσκολα. Έτσι θα ξεκινήσει με τα πιο δύσκολα και όσο προχωράει το διάβασμα και η ενέργεια πέφτει, οι ασκήσεις θα είναι όλο και ευκολότερες. Αυτή η ταξινόμηση γίνεται με τα κριτήρια του παιδιού.
3ο βήμα: ολοκλήρωση μιας άσκησης και τοποθέτηση του βιβλίου-τετραδίου στα δεξιά του γραφείου. Μετά προχωράει στο επόμενο μάθημα.
4ο βήμα: έλεγχος ότι έχει ολοκληρώσει όλες τις απαιτούμενες ασκήσεις, τακτοποίηση της τσάντας με τα απαραίτητα βιβλία, τετράδια, κασετίνα και τακτοποίηση του γραφείου.
Διευκρινίσεις:
Η παραπάνω διαδικασία γίνεται αρχικά με την βοήθεια κάποιου και σταδιακά το παιδί θα πρέπει να την εκτελεί αυτόνομο.
Πολλές φορές το οπτικό ερέθισμα βοηθάει, γι'αυτό μπορεί το παιδί να κάνει μια γραπτή λίστα με τις ασκήσεις που έχει, ξεκινώντας εννοείται από τις δυσκολότερες.
Εάν κάνετε γραπτή λίστα, τοποθετήστε την στο κέντρο του γραφείου απέναντι από το παιδί (π.χ. κολλημένο στον τοίχο). Όταν ολοκληρώνεται κάθε άσκηση, την διαγράφει το παιδί. Έτσι θα έχει μια αίσθηση προόδου και θα έχει κίνητρο να συνεχίσει.
Εάν αργεί η διαδικασία και το παιδί χρονοτριβεί χωρίς λόγο χρησιμοποιήστε κλεψύδρα (με αρκετά λεπτά) ή χρονόμετρο. Έτσι θα ξέρει σε πόσα λεπτά θα έρθει και το διάλειμμα του.
Τα μικρά και σύντομα διαλείμματα κατά την διάρκεια του διαβάσματός του είναι πολύ σημαντικά, ώστε να γίνει πιο αποδοτικό το διάβασμα. Είναι αδύνατον για οποιονδήποτε άνθρωπο να διατηρεί συνεχή προσοχή σε μια απαιτητική εγκεφαλική δραστηριότητα, όπως είναι το διάβασμα/ γράψιμο για ένα μικρό παιδί.
Για παράδειγμα, αφήστε το να πάει μέχρι την κουζίνα να φάει ή να πιεί κάτι. Δώστε του για λίγο μια μπάλα antistress να πιέσει με τα χέρια του ή να κάνει καθιστά push ups πιάνοντας τα μπράτσα της καρέκλας και ασκώντας δύναμη για να ανασηκωθεί (10-20 επαναλήψεις). Πείτε ένα αστείο ή κάποιο νέο της ημέρας.
Προσοχή όμως. Θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμο το διάλειμμα από τον γονέα για να μην ξεφύγει το παιδί και παρατήσει το διάβασμα. Ορίστε εσείς πόσα και πόσο συχνά θα γίνονται αυτά τα διαλείμματα, ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού σας ή την δυσκολία του μαθήματος.
Από την ομάδα Synopsis
Αγγελίνα Χατζάκη, Εργοθεραπεύτρια