Τεχνικές για αυτόνομη ένδυση στην προσχολική ηλικία

Από την ηλικία των 3 ετών το παιδί γίνεται πιο αυτόνομο και αποκτά επιδεξιότητα στις δεξιότητες ένδυσης. Με την σωστή καθοδήγηση μπορεί το παιδί να μάθει εύκολα να ντύνεται μόνο του.

Aρχικές συμβουλές:

Χρόνος: Δίνουμε στο παιδί χρόνο για να ντυθεί και κάνουμε υπομονή όσο οι κινήσεις του είναι ακόμη αργές. Αποφεύγουμε να το ντύνουμε εμείς όταν αργεί, καθώς έτσι καθυστερούμε την εκμάθηση της διαδικασίας της ένδυσης. Καλό είναι η πρώτη δοκιμή να γίνει μια μέρα που υπάρχει χρόνος και δεν βιάζεται το παιδί για το σχολείο.

Προσαρμογές: Προτιμούμε παντελόνια με λάστιχο στη μέση ή αν έχουν κουμπί να είναι εύκολο στο κλείσιμο. Μετά τα 4 το παιδί εξοικειώνεται περισσότερο με τα κανονικά κουμπιά.

Εξοικείωση: Παίζουμε με το παιδί και προωθούμε τις δεξιότητες ένδυσης, για παράδειγμα το παιδί να βάλει ρούχα σε μια κούκλα ή κάποιο λούτρινο που έχει χέρια και πόδια. Το ντύσιμο καλό είναι να γίνεται μπροστά από έναν καθρέπτη, ώστε το παιδί να βλέπει το σώμα του, να κατανοεί περισσότερο το σχήμα σώματος και να εξοικειώνεται με τα βήματα της ένδυσης.

Μίμηση: Ντυνόμαστε μπροστά στο παιδί, ώστε να βλέπει τις δικές μας κινήσεις, να τις επεξεργαστεί και να τις αντιγράψει στο βαθμό που μπορεί.

Ενδυνάμωση: Το παιδί χρειάζεται δυνατό κορμό και χέρια για να μπορεί να χειριστεί τα ρούχα και να τα φορέσει. Βρείτε εδώ δραστηριότητες για ενδυνάμωση κορμού και εδώ για ενδυνάμωση της λεπτής κινητικότητας.

Τα βήματα για κάθε ρούχο είναι:

Μπλούζα

1ος τρόπος

1. Το παιδί κάθεται στο κρεβάτι ή σε καρέκλα και τοποθετεί την μπλούζα στην ποδιά του (το παιδί να βλέπει την πίσω πλευρά της μπλούζας).
2. Μαζεύοντας λίγο με τα δυο χέρια την πίσω πλευρά, σηκώνει την μπλούζα και περνάει το κεφάλι μέσα και το βγάζει από την τρύπα.
3. Έπειτα περνάει το ένα χέρι από το ένα μανίκι.
4. Μετά περνάει το άλλο χέρι.
5. Τέλος ισιώνει την μπλούζα.

2ος τρόπος

1. Το παιδί κάθεται στο κρεβάτι ή σε καρέκλα και τοποθετεί την μπλούζα στην ποδιά του (το παιδί να βλέπει την πίσω πλευρά της μπλούζας).
2. Σηκώνοντας με το ένα χέρι την πάνω μεριά της μπλούζας θα βάλει το ελεύθερο χέρι μέσα για να φτάσει στο σωστό μανίκι. Αφού περάσει όλο το χέρι στο μανίκι αναγκαστικά η μπλούζα έχει σηκωθεί από τα πόδια του.
3. Τότε περνάει και το άλλο χέρι στο άλλο μανίκι.
4. Μαζεύει την πάνω πλευρά με τα χέρια του και περνάει το κεφάλι από την τρύπα.
5. Τέλος κατεβάζει την μπλούζα και την ισιώνει.

Δοκιμάζουμε και τους δύο τρόπους με το παιδί και να βλέπουμε με ποιον τα καταφέρνει καλύτερα, οπότε συνεχίζουμε με αυτόν για καλύτερο ποσοστό επιτυχίας.

Παντελόνι

1. Βάζουμε το παντελόνι κάτω στο πάτωμα από την μπροστινή πλευρά.
2. Το παιδί θα καθίσει στο πάτωμα και θα βάλει κάθε πόδι μέσα στο παντελόνι.
3. Τραβάει το παντελόνι όσο πιο πάνω μπορεί μέχρι να δει τα δάχτυλα των ποδιών του.
4. Σηκώνεται και τραβάει μέχρι πάνω το παντελόνι. Αν έχει κουμπάκι το κλείνει.
5. Εάν τα καταφέρνει πολύ καλά χωρίς βοήθεια, τότε μπορεί να κάθεται στο κρεβάτι για να βάζει το παντελόνι και αργότερα να είναι όρθιο με ακουμπισμένη την πλάτη σε έναν τοίχο ή σταθερό έπιπλο για να διατηρεί την ισορροπία του.

Εσώρουχο

Για το εσώρουχο η διαδικασία είναι ίδια με το παντελόνι.

Μπουφάν

• Εάν έχει κουκούλα, η διαδικασία είναι πολύ εύκολη. Το παιδί φοράει την κουκούλα και περνάει τα χέρια σε κάθε μανίκι.

• Εάν δεν έχει κουκούλα, τότε μπορεί να το ακουμπήσει στην πλάτη μιας καρέκλας (ώστε να κοιτάμε τη φόδρα του μπουφάν) και πάλι περνάει τα χέρια ένα-ένα στα μανίκια. Ανασηκώνει το μπουφάν, ώστε να βγει από την καρέκλα και το φοράει κανονικά.

Κάλτσες

1. Το παιδί είναι καθιστό στο πάτωμα.
2. Πιάνει την μια κάλτσα και την μαζεύει με τα δάχτυλα του χεριού, ώστε το άνοιγμα της να έρθει κοντά στο σημείο τον δακτύλων.
3. Προσέχει πάντα το σημείο της φτέρνας να είναι προς τα κάτω.
4. Τοποθετεί την κάλτσα στα δάκτυλα του ποδιού και τραβάει το ύφασμα προς την φτέρνα και τον αστράγαλο.
5. Κάνει το ίδιο και για την άλλη κάλτσα.

Σωστή χορήγηση βοήθειας

Ξεκινάμε δείχνοντας στο παιδί τα βήματα του τρόπου που διαλέξαμε. Αφού δει όλα τα βήματα, δοκιμάζει να τα ακολουθήσει. Όταν δυσκολεύεται σε κάποιο βήμα, το καθοδηγούμε σωματικά. Δηλαδή, εάν δεν μπορεί να βάλει το χέρι στο μανίκι, παίρνουμε το χέρι του και το κινούμε προς το μανίκι. Αφού του δώσουμε την κατεύθυνση της κίνησης, το αφήνουμε να την ολοκληρώσει μόνο του.

Η βοήθεια που προτιμούμε είναι η σωματική και όχι η λεκτική, γιατί συνήθως έχει καλά αποτελέσματα. Σε περίπτωση όμως που το παιδί χρειάζεται επιπλέον βοήθεια, τότε μπορούμε να συνδυάσουμε τη σωματική με τη λεκτική, δηλαδή να κινούμε το χέρι του και ταυτόχρονα να μιλάμε και να περιγράφουμε την κίνηση, π.χ. "τώρα βάζεις το χέρι μέσα στο μανίκι". Σταδιακά θα πρέπει να μειώνουμε την βοήθεια προς το παιδί, μέχρι να τα καταφέρει 5-10 φορές αυτόνομα.

Δεν είναι δύσκολη διαδικασία, όμως πρέπει να θυμόμαστε οτι κάθε παιδί έχει διαφορετικές δυνατότητες και ρυθμό ανάπτυξης. Το αφήνουμε να εξοικειωθεί με την διαδικασία ακόμα και αν κάνει πολλά λάθη. Σημαντικό είναι να μην το αποθαρρύνουμε και να ενισχύουμε την κάθε του καλή προσπάθεια.

Από την ομάδα Synopsis

Χατζάκη Αγγελίνα, Εργοθεραπεύτρια