Λεπτή κινητικότητα και παιδική χαρά

Σίγουρα, όταν κάποιος ακούει για τις δεξιότητες λεπτής κινητικότητας, το πρώτο πράγμα που του έρχεται στο μυαλό είναι η ζωγραφική, το ψαλίδι, την γραφή και άλλες σχολικές δραστηριότητες. Όταν ένα παιδί δυσκολεύεται στα παραπάνω, τότε ξεκάθαρα αντιλαμβανόμαστε, ότι η λεπτή κινητικότητά του χρήζει βελτίωσης.

Όμως οι δεξιότητες αυτές δεν αναπτύσσονται μόνο από σχολικές δραστηριότητες, αλλά από πληθώρα διαφορετικών αισθήσεων και δεξιοτήτων που συνεργάζονται μεταξύ τους. Ποια στρατηγική λοιπόν θα πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για την ενδυνάμωση της λεπτής κινητικότητας;

Αρχικά θα πρέπει να αναγνωρίσει ποιες δεξιότητες έχουν καθυστερήσει. Μετά να δημιουργήσει δραστηριότητες, ώστε αυτές οι αδύναμες δεξιότητες να δυναμώσουν. Τέλος θα πρέπει να παρατηρήσει τις δεξιότητες αυτές να βελτιώνονται. Παρακάτω θα δούμε πως μπορούμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες λεπτής κίνησης που ίσως το παιδί σας βιώνει.

Οι δεξιότητες λεπτής κινητικότητας αναπτύσσονται έχοντας κατακτήσει:

• Καλό έλεγχο κορμού: ο κορμός πρέπει να είναι η σταθερή βάση, ώστε οι ώμοι και τα χέρια να συντονίσουν ελεγχόμενες κινήσεις.

  Για παράδειγμα, θα δείτε ότι αν καθίσετε σε μια καρέκλα με χαλαρό κορμό και προσπαθήσετε να σηκώσετε τα χέρια δεν θα είναι τόσο εύκολο όσο θα ήταν με ίσιο κορμό.

• Οι ώμοι και τα χέρια πρέπει να είναι επίσης δυνατά όπως ο κορμός.

• Καλή ανατροφοδότηση από το δέρμα, μύες και αρθρώσεις, δηλαδή καλό απτικό και ιδιοδεκτικό σύστημα: επιτρέπει τον συντονισμό των λεπτών κινήσεων και βοηθά στις ακριβείς προσαρμογές.

  Αν προσπαθήσετε να πιάσετε μια ξυλομπογιά φορώντας γάντια, θα δείτε ότι είναι δύσκολο, καθώς τα γάντια εμποδίζουν το χέρι να λάβει απτικά ερεθίσματα.

• Οπτικοκινητικός συντονισμός (συντονισμός ματιού-χεριού): είναι απαραίτητος για πιο απαιτητικές δεξιότητες, όπως το ψαλίδι ή η γραφή του ονόματος πάνω στην γραμμή.

Πώς ενδυναμώνουμε αυτές τις δεξιότητες; Η παιδική χαρά είναι η απάντηση!

Παρόλο που αυτή η απάντηση θα φανεί ασύνδετη στους περισσότερους, καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω, ότι ο κορμός, τα χέρια και οι ώμοι, και όχι αποκλειστικά τα δάκτυλα, είναι πολύ σημαντικοί για την ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας. Έτσι δεν χρειάζεται να κάθεται το παιδί και να κόβει ή να ζωγραφίζει όλη μέρα, αλλά και να παίζει στην παιδική χαρά.

Η έμφαση πρέπει να δοθεί πρωτίστως σε δραστηριότητες που «χτίζουν» δυνατούς μύες κορμού, που ενδυναμώνουν ώμους-χέρια, βελτιώνουν την ικανότητα ποσόστωσης δύναμης, που αναπτύσσουν δεξιότητες οπτικοκινητικού συντονισμού, απτικής διάκρισης και ισορροπίας.

Για παράδειγμα:

• Για δυνατό κορμό: τσουλήθρα, τοίχος αναρρίχησης, κούνιες, πολύζυγο

• Ενδυνάμωση ώμων-χεριών: σκαρφάλωμα σε πολύζυγο, σκαρφάλωμα σε τοίχο με βραχάκια ή με σκοινί, σκαρφάλωμα στην τσουλήθρα από κάτω προς τα πάνω

• Ποσόστωση δύναμης: διελκυστίνδα, περιστροφή μύλου, σκάψιμο σε άμμο ή χώμα με τα χέρια, μεταφορά άμμου/χώματος με φτυάρι στο κουβαδάκι

• Οπτικοκινητικός συντονισμός: να κάνει κούνια ενώ πιάνει και πετάει μπάλα ή σακουλάκι με φασόλια (bean bag)

• Απτική διάκριση: παιχνίδι με διάφορες υφές, όπως άμμος, χώμα, λάσπη, γρασίδι, να βρει κρυμμένα αντικείμενα στην άμμο με κλειστά μάτια

• Ισορροπία: βάδιση σε κράσπεδο πεζοδρομίου ή σε οριζόντιο κορμό δέντρου, ισορροπία σε βραχάκια και στην τραμπάλα, διάσχιση κρεμαστής γέφυρας.

Φυσικά μόνο η παιδική χαρά δεν βοηθάει. Το παιδί χρειάζεται να εξασκηθεί και σε δραστηριότητες, οι οποίες μπορεί να είναι περισσότερο καθιστικές, όπως πλαστελίνη, χάντρες, ψαλίδι κ.α. Επιπλέον, υπάρχουν και βοηθήματα και τεχνικές, που χρησιμοποιούν οι εργοθεραπευτές, όπως λαβές μολυβιού, μολύβια με βάρος ή βάρος στους καρπούς, κόψιμο σκληρών αντικειμένων και όχι μόνο χαρτιού κ.α.

Μια πλήρης αξιολόγηση από τον εργοθεραπευτή είναι αναγκαία και οδηγεί στην διαμόρφωση της στοχοθεσίας και των δραστηριοτήτων που πρέπει να ακολουθήσει το παιδί. Φυσικά η καταγραφή της προόδου του παιδιού είναι επίσης σημαντική.

Η νέα μας εφαρμογή διευκολύνει όλη την παραπάνω διαδικασία και γλιτώνει χρόνο από τον εργοθεραπευτή, ώστε να επικεντρωθεί περισσότερο στο παιδί και στη θεραπευτική διαδικασία.

Από την ομάδα Synopsis

Χατζάκη Αγγελίνα, Εργοθεραπεύτρια